Alergie u dzieci stają się coraz powszechniejszym problemem zdrowotnym, dotykającym niemal 8% dzieci poniżej 5 roku życia. Prawidłowa diagnostyka alergii jest kluczowa dla zapewnienia dziecku komfortu życia i zapobiegania poważnym reakcjom alergicznym. Testy alergiczne pozwalają precyzyjnie zidentyfikować alergeny wywołujące niepożądane reakcje organizmu, co umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia i modyfikacji stylu życia. Współczesna medycyna oferuje różnorodne metody diagnostyczne dostosowane do wieku pacjenta i rodzaju podejrzewanych alergii. Wczesne wykrycie alergii może znacząco poprawić jakość życia dziecka i zapobiec rozwojowi poważniejszych schorzeń, takich jak astma czy atopowe zapalenie skóry.
Najczęstszymi alergenami pokarmowymi u dzieci są orzeszki ziemne i mleko krowie. Inne powszechne alergeny to jaja, ryby, owoce morza (kraby, homary, raki i krewetki), soja, pszenica i sezam. Alergie pokarmowe mogą wywoływać różnorodne objawy - od łagodnych reakcji skórnych po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny. Warto zaznaczyć, że alergie na mleko, jaja, pszenicę i soję często ustępują w dzieciństwie, natomiast alergie na orzeszki ziemne, orzechy drzewne, ryby i owoce morza zazwyczaj utrzymują się przez całe życie.
Oprócz alergii pokarmowych, dzieci często cierpią na alergiczny nieżyt nosa, który objawia się katarem, kichaniem, zatkanym nosem i swędzeniem. Inne częste alergeny to roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, pyłki roślin oraz pleśnie. U dzieci z alergicznym nieżytem nosa mogą również występować swędzące, czerwone oczy, przewlekłe problemy z uszami oraz oddychanie przez usta, co może wpływać na jakość snu i koncentrację w szkole.
Diagnostyka alergii u dzieci obejmuje kilka rodzajów testów. Najpopularniejsze są punktowe testy alergiczne skórne https://gustav.pl/alergiczne-testy-skorne/ (tzw. testy prick lub scratch), podczas których na skórę nanosi się krople zawierające alergeny, a następnie wykonuje się niewielkie nakłucie. Jeśli w ciągu 15 minut pojawi się bąbel i zaczerwienienie, może to wskazywać na alergię. Testy skórne są bezpieczne, szybkie i dają wyniki już po kilkunastu minutach. Przed wykonaniem testów skórnych należy odstawić leki przeciwhistaminowe na około 4 dni.
Alternatywą są badania krwi, które mierzą poziom przeciwciał IgE specyficznych dla konkretnych alergenów. Testy te, znane jako ImmunoCAP lub RAST, są szczególnie przydatne, gdy dziecko ma rozległe zmiany skórne, przyjmuje leki, których nie można odstawić, lub gdy istnieje ryzyko silnej reakcji alergicznej. Wyniki badań krwi są dostępne po dłuższym czasie niż skórne testy alergiczne.
W niektórych przypadkach przeprowadza się także testy prowokacyjne, podczas których dziecko pod ścisłą kontrolą medyczną spożywa małe ilości podejrzewanego alergenu. Testy te wykonuje się w warunkach szpitalnych, aby potwierdzić diagnozę lub sprawdzić, czy dziecko wyrosło z alergii. Dla dzieci z objawami ze strony układu oddechowego dostępne są również testy funkcji płuc, pomagające ocenić czy występuje astma.
Najnowsze badania sugerują, że w przypadku dzieci z grupy ryzyka (mających rodzica lub rodzeństwo z alergią) wczesne wprowadzanie potencjalnych alergenów pokarmowych może zmniejszyć ryzyko rozwoju alergii. Wbrew wcześniejszym zaleceniom, ograniczanie diety matki podczas ciąży lub karmienia piersią nie jest obecnie rekomendowane jako metoda zapobiegania alergiom. Karmienie piersią przez pierwsze 4-6 miesięcy życia dziecka może zmniejszyć ryzyko wczesnego wystąpienia egzemy, świszczącego oddechu i alergii na białko mleka krowiego.
Objawy alergii mogą dotyczyć różnych układów organizmu. Ze strony skóry mogą pojawić się swędzenie, pokrzywka, zaczerwienienie i obrzęk. Układ oddechowy reaguje kaszlem, świszczącym oddechem, dusznością i katarem. Ze strony przewodu pokarmowego mogą wystąpić wymioty, biegunka i bóle brzucha. W przypadku ciężkich reakcji alergicznych może dojść do obrzęku warg i języka, uczucia ściskania w gardle, osłabienia, zawrotów głowy, a nawet utraty przytomności. U dzieci z całorocznym alergicznym nieżytem nosa często występują nawracające infekcje ucha, chrapanie i oddychanie przez usta, co może wpływać na wyniki w szkole. Wczesne rozpoznanie dzięki wizycie w poradni alergologicznej - https://gustav.pl/services/poradnia-alergologiczna/ leczenie alergii może zapobiec rozwojowi poważniejszych schorzeń, takich jak astma.
