Zamknij

WOLNI OD… braku szacunku

15:19, 02.05.2021
Skomentuj

Kilka konkretnych porad oraz praktycznych metod, by... nauczyć dziecko okazywania szacunku?

Szacunek bez wątpienia jest wartością moralną, która leży u podstaw wszelkich innych, takich jak sprawiedliwość, prawda, przyjaźń, troska, czy miłość.

Często myślimy, że uczenie dziecka szacunku polega przede wszystkim na tym, by instruować je słownie na temat takich zachowań, jakie nam kojarzą się z wyrażaniem szacunku:

  • "Powiedz pani dzień dobry"
  • "Bądź uprzejmy"
  • "Nie wtrącaj się w rozmowy dorosłych"
  • "Słuchaj, gdy dorosły do Ciebie mówi"

Niestety powyższe przykłady nie służą budowaniu szacunku jako wartości w drugim człowieku. Dziecko słyszy, że po pierwsze nie umie się zachować, po drugie dorosłym wolno, dziecku nie wolno, dorośli rozkazują, a dzieci nie mają prawa do własnego zdania i potrzeb...

Szacunek jest naszą naturalną potrzebą i jest nierozerwalnie związany z poczuciem godności każdego człowieka, bez względu na WIEK, wykształcenie, pochodzenie.

„Dziecko ma prawo być sobą. Ma prawo do popełniania błędów.
Ma prawo do posiadania własnego zdania.
Ma prawo do szacunku.
Nie ma dzieci – są ludzie.”
Janusz Korczak

 

Jak więc uczyć dziecko szacunku?

Szanować innych! – dzieci są jak przysłowiowa walizka: ile w nią włożymy, tyle potem wyjmiemy. Dzieci uczą się przez naśladownictwo i bardzo szybko wyczuwają niespójność między tym co mówimy i tym jak postępujemy. Jeżeli chcemy nauczyć dziecko szacunku, to musisz wiedzieć, że np. plotkowanie o innych, krytyczne uwagi pod adresem najbliższych, krzyczenie jest czymś, co podważa naszą wiarygodność i sprawia, że w oczach dziecka nie potrafimy  szanować innych. Wymagając od dziecka postaw szacunku stajemy się gołosłowni.

Nie ignoruj potrzeb i uczuć innych osób – empatia, czyli umiejętność rozumienia czyichś uczuć i stanów psychicznych jest podstawą człowieczeństwa i stanowi nieodzowny element szacunku. Dzieci do około 7 r.ż są egocentrykami i to należy zrozumieć, ale przychodzi czas, że uczenie i oczekiwanie od dziecka postaw empatycznych jest konieczne. Co to są te postawy empatyczne? Chodzi o bardzo proste rzeczy:

  • -  nie hałasowanie podczas czyjegoś odpoczynku,
  • -  pozostawianie po sobie porządku,
  • - oddawanie pożyczonych rzeczy w dobrym stanie,
  • - nie zaglądanie do cudzej korespondencji, torebki, czy szuflady bez pozwolenia,
  • - słuchanie wypowiedzi bez przerywania.

Dotyczy to nie tylko relacji dziecko – dorosły, ale także dorosły – dziecko. Ciągle pamiętamy że dzieci uczą się poprzez naśladownictwo. Stracimy wiarygodność gdy nie zwracamy uwagi na to, gdy dziecko płacze, gdy prosi nas o pomoc, a my po raz kolejny nie mamy czasu. Gdy zwyczajnie ignorujemy jego potrzeby.

Traktuj swoje dziecko z szacunkiem – aby uczyć dziecko okazywania szacunku innym, sami najpierw musimy je szanować. Dziecko ma prawo do własnych uczuć, przemyśleń, czy wyrażania swojego zdania. Nie zawsze się z nim zgadzamy i także mamy ku temu prawo. Wyrażajmy to jednak w taki sposób, by nie ranić uczuć dziecka. Życzliwość, akceptacja, uwaga  jest kluczem do okazania szacunku innym. Jest także drogowskazem do tego, by dziecko uczyło się w jaki sposób okazywać szacunek innym. Krzyczenie na dziecko, etykietowanie go („leń”, „samolub”, „nieuk” , „ofiara losu” itp.), czy stosowanie kar cielesnych (zakazane w polskim ustawodawstwie) jest naganne i na pewno nie służą temu, by uczyć dziecko szacunku.

Buduj poczucie wartości własnej – Dlaczego?  Gdyż ludzie pozbawieni kompleksów nie mają potrzeby podreperowywania swojego ego nie szanując innych. Co zrobić, by podnieść samoocenę dziecka? Otocz je miłością, akceptacją i wyrozumiałością. Wzmacniaj jego mocne strony i ucz radzenia sobie z problemami. Okazuj wsparcie, ale  ucz samodzielności. Nic tak nie podnosi samooceny dziecka, jak samodzielne poradzenie sobie w trudnej sytuacji.

Pomagaj zrozumieć świat, rozmawiaj, bądź blisko – dzisiejszy świat naładowany różnorodnymi informacjami sprawia, że dziecku trudno wyselekcjonować te wartościowe. Trudno im czasem zrozumieć panujące w nim zależności. Rodzic jest od tego, by uczyć, by wyjaśniać, by rozmawiać. Pomagać rozwiewać wątpliwości, pokazywać właściwe drogi Wspierający kontakt z dzieckiem sprawi, że będzie miało ono odwagę przyjść do Ciebie z problemem. Nigdy nie ignoruj jego potrzeby porozmawiania, nie traktuj problemów dziecka, jako nic nie znaczących. Dla czterolatka problemem będzie podzielenie się zabawką, dla ośmiolatka – połamane kredki, dla trzynastolatka – pierwsze pryszcze  na twarzy, dla piętnastolatka – nieszczęśliwie ulokowane uczucia. Budowanie wspierającego kontaktu jest procesem. Nie da się go stworzyć w wyrywkowym momencie życia. Trzeba być blisko, rozmawiać i od samego początku budować zaufanie.

Szanuj siebie – często, gdy na świecie pojawia się dziecko rodzic zapomina o własnych potrzebach. Spycha siebie i realizację swoich własnych potrzeb na drugi plan. Taka postawa w długofalowym procesie, może stać się przyczyną frustracji rodzica, poczucia niezadowolenia i braku sprawiedliwości. Często wtedy towarzyszą myśli (ale jestem zmęczony, napiłbym  się kawy, nie chce mi się tu siedzieć i bawić w sklep)To na pewno wpłynie na jakość relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Jeżeli nauczymy się zaspokajać także swoje potrzeby, dzieci zyskają szczęśliwych opiekunów, fantastycznych towarzyszy zabaw, skupionych i cierpliwych rozmówców. Musimy jednak stworzyć przestrzeń dla zaspokojenia swoich potrzeb. Oto przykładowe komunikaty :

  • Teraz poczekaj, chciałbym 15 minut odpocząć,
  • Za chwilkę do Ciebie przyjdę, ale wcześniej chciałabym się napić kawy.
  • Obejrzę do końca film, a potem z uwagą Cię wysłucham. Daj mi 10 minut.

 

Pokazanie dziecku takiej umiejętności tworzy mu także przestrzeń do dbania o własne potrzeby. Pamiętajmy, że dziecko uczy się przez naśladownictwo,

Dzieci, jak otwarta księga, zapisują wszystko co do nich mówimy, jak je traktujemy, czego oczekujemy i wymagamy. Chcemy by były otwarte na świat, pogodne, z jednoczesnym zachowaniem wartości, które dla nas są ważne. Chcemy by miały poczucie własnej wartości, szanowały innych, jak i siebie. Dlatego stwarzajmy przestrzeń do rozmowy, bliskości i autentycznego kontaktu z dzieckiem, jednocześnie dając codzienny przekaz płynący z naszych  prawidłowych zachowań.

Realizatorzy Programu Profilaktycznego - Wolni Od… pedagodzy szkolni

 

 

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%