Wolni Od… RELACJE

W ramach realizacji programu profilaktycznego Wolni od…, 15 listopada br. w Szkole podstawowej nr 8 przy ul. Tanowskiej 14 w Policach odbyło się spotkanie - RAZEM BEZPIECZNI.

W spotkaniu uczestniczyli rodzice, nauczyciele, wychowawcy oraz zaproszeni goście reprezentujący instytucje wspierające szkołę, rodziców  i uczniów. (Gminne Biuro ds. Narkomanii, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna).

Celem realizatorów programu było omówienie i przybliżenie problemów współczesnej młodzieży, wsparcie rodziców i nauczycieli w ważnym procesie wychowawczym dzieci oraz ukazanie miejsc gdzie można szukać pomocy.

Jak wspierać relacje

W czasie nauki zdalnej i izolacji kontakty z rówieśnikami zostały poddane próbie. Wielu młodych ludzi zupełnie zrezygnowało z rozmów i spotkań z kolegami/ koleżankami, zamknęło się w sobie, dopadło je obniżenie nastroju, czasami stany depresyjne. Nawiązywanie na nowo relacji z rówieśnikami może być dla młodych ludzi stresujące.

Miniony rok szkolny był czasem nowych wyzwań, z jakimi przyszło się zmierzyć uczniom, nauczycielom i rodzicom. Dzieci i młodzież, po ponad roku spędzonym w domach, powróciły  do szkół. Powrót ten wzbudza w nich ambiwalentne uczucia. Z jednej strony cieszą się na spotkania z rówieśnikami, z drugiej jednak są pełne obaw.

Jakich problemów możemy się spodziewać?  Jak reagować?

Pogorszanie ocen  - jest to bardzo wyraźny znak,  że dziecko nie przystosowało się w pełni do powrotu. W tej sytuacji rodzic powinien wykazywać się dużą cierpliwością w stosunku do dziecka, dawać mu wsparcie i motywację oraz być w stałym kontakcie z wychowawcą w celu monitorowania sytuacji.

Pogorszenie koncentracji i uwagi - jeśli dziecko dłużej wykonuje proste dla niego zadania i ćwiczenia, jest rozkojarzone, wykonywanie czynności  przychodzi mu z trudem, może to być oznaką osłabienia koncentracji i uwagi.  W takiej sytuacji warto zadbać o środowisko pracy przy odrabianiu lekcji, aby zawsze było uporządkowane oraz postarajmy się zminimalizować ilość bodźców wokół naszego dziecka. Przed nauką warto jest również dobrze wywietrzyć pokój oraz postarać się, aby temperatura powietrza w pomieszczeniu wynosiła 20-22 stopnie Celsjusza.

Wyczuwalne napięcie - zarówno emocjonalne, jak i w ciele dziecka  -  jeśli dziecko jest rozdrażnione czy też złości się nie mając ku temu żadnych widocznych powodów, może to być również skutek stresu związanego z powrotem do szkoły. W takiej sytuacji powinniśmy postarać się zapewnić dziecku dużo wsparcia oraz poczucia bezpieczeństwa. Np. Pomocne w rozładowaniu napięcia w ciele może być wyjście na spacer.

Warto pamiętać, że w miesiąc nie da się nadrobić wszystkich zaległości szkolnych i w związku z tym nie należy koncentrować uwagi na zdobywanych przez młodego człowieka ocenach.

Ważne więc byśmy jako rodzice w tym czasie:

Podchodzili ze zrozumieniem do wszelkich lęków i obaw naszych dzieci, nie ośmieszali ich, ani nie bagatelizowali ich uczuć. Zachęcajmy dzieci do rozmowy i dzielenia się swoimi troskami bez naciskania na to. Pamiętajmy, że trudne emocje mogą gromadzić się w ciele i ujawnić się w postaci bólu albo innych objawów z niego pochodzących.

Rozmawiali na temat szkoły tak często, jak dzieci będą na to gotowe. Ważne, aby rozmowa nie polegała na obsypywaniu młodego człowieka gradem pytań, ale była swobodna, luźna, jak gdyby bez powodu. Pamiętajmy, że dzieci chętnej się otwierają i opowiadają zdarzenia ze szkoły, kiedy rodzice chętnie opowiadają im, jak minął ich dzień (nie obarczając ich przy tym własnymi troskami czy problemami).

Byli autentycznie zainteresowani tym, co dziecko ma do powiedzenia, dopytywali, opisywali własnymi słowami to, co zrozumieliśmy z wypowiedzi dziecka. Jeśli jedyną odpowiedzią, jaką dziecko od nas otrzyma, będzie „mhm”, nie zachęci go to do dalszych zwierzeń.

5 fundamentów dobrej relacji z dzieckiem

Aby relacja z dzieckiem mogła być konstruktywna, warto budować ją na silnych fundamentach wzajemnego porozumienia. I mimo, że dość często odruchowo zdarza nam się pomijać część kluczowych elementów empatycznej komunikacji, warto wciąż i na nowo sobie o nich przypominać.

Komunikacja to podstawa - kiedy w komunikacji z dzieckiem pojawiają się trudności, zadaniem dorosłego jest zrozumieć zachowanie i odnaleźć ukrytą w nim potrzebę, odczytać niewerbalną wiadomość. Warto również, zamiast oceniać kto ma rację albo kto popełnił błąd, spojrzeć szerzej na wspólną relację i, być może, zrewidować oczekiwania względem dzieci, ich zachowań, czy sposobu w jaki sami komunikujemy swoje potrzeby.

Tym, co znacznie ułatwia porozumienie z dziećmi, jest nasze – rodziców nastawienie. Dlatego tak ważne jest:

1. Założenie, że dziecko ma dobre intencje

Kiedy dziecko wyraża swoje trudne emocje, oznacza to, że chce ono zadbać o jakąś niezaspokojoną potrzebę. To, co widać na zewnątrz, to najlepiej znane mu i dostępne formy komunikowania tej potrzeby. Niezależnie więc od tego, co nam jako dorosłym przychodzi na myśl, kiedy dziecko zachowuje się w trudny do zaakceptowania dla nas sposób – płacze, krzyczy, rzuca czymś o podłogę czy tupie, warto przede wszystkim uświadomić sobie, że ono nie postępuje tak, po to, by zadać nam ból albo postąpić wbrew naszej woli, ale stara się i potrzebuje zatroszczyć się o siebie.

2. Świadomość, że dziecko nie manipuluje

Badania neurobiologiczne dowodzą, że mózg małych dzieci nie jest zdolny do kierowania zawiłymi procesami myślowymi, związanymi z mechanizmem manipulacji, ponieważ kora przedczołowa odpowiedzialna za większość procesów poznawczych związanych z myśleniem dopiero zaczyna się kształtować. Nie jest ona zdolna do racjonalnej analizy sytuacji i zdarzeń, przewidywania konsekwencji działania, planowania, ustalania priorytetów, kierowania emocjami ani myślami. W dodatku ta część mózgu nie najlepiej komunikuje się z pozostałymi, co z jednej strony leży u podłoża spontanicznych i często niekontrolowanych zachowań młodych ludzi, a z drugiej wyklucza zdolność dziecka do jakiejkolwiek formy kierowania wolą drugiego człowieka.

3. Wiedza o tym, że racjonalny mózg dziecka wciąż się rozwija

Aby zrozumieć postawy dziecka i jego formy komunikowania się ze światem, warto każdorazowo przypomnieć sobie o tym, że jego racjonalna część mózgu wciąż się rozwija. 

Ważnym zadaniem dorosłych, którzy na co dzień przebywają z dzieckiem, jest udostępnienie młodemu człowiekowi przestrzeni podłączenia się do racjonalnego mózgu rodzica/nauczyciela i uznanie, że wszystkie emocje dzieci są ważne i w istocie bardzo potrzebne do harmonijnego rozwoju dziecka. Trudne emocje i idące za nimi postawy dzieci nie wynikają ze złej woli młodych ludzi, ale z ich bezradności wobec biologicznych uwarunkowań.

Zamiast zatem używać tak bardzo popularnych zwrotów: “przestań!”, “uspokój się!”, “już nie płacz, ileż można płakać”, warto zaakceptować trudne emocje dziecka, nazwać je i szczerze towarzyszyć dziecku w ich przeżywaniu: “widzę, że jest ci trudno”, “jest ci przykro?”, “czujesz się zawiedziony?”, “widzę, że jesteś bardzo zdenerwowany”, “jestem przy tobie”, “widzę, że potrzebujesz rozładować swoje emocje. Mogę ci pomóc” itp.

4. Umiejętne wyrażanie emocji przez dorosłych

Dzieci uczą się przede wszystkim przez obserwację, słuchanie, naśladowanie, działanie. To naturalne procesy, będące podstawą ich poznawania świata, siebie i innych ludzi, opanowywania coraz to bardziej złożonych umiejętności.

Warto pamiętać, że wspieranie dziecka w jego emocjonalnym rozwoju odbywa się poprzez budowanie bliskiej więzi z nim oraz kontakt z autentycznym dorosłym.

5. Wybaczenie sobie

Zamiast skupiać się na mało konstruktywnej krytyce swoich impulsywnych zachowań, która z całą pewnością nie pomaga budować dobrej relacji z dzieckiem, a raczej sukcesywnie nas od niej oddala, warto zadać sobie pytanie: “jakie potrzeby starałem się zaspokoić robiąc to, co zrobiłem?”. Kiedy odkryjemy te potrzeby, łatwiej nam będzie zrozumieć motywy swojego postępowania i wybrać inne narzędzia w podobnej sytuacji w przyszłości, świadomie zatroszczyć się o siebie, wsłuchać się w swoje wnętrze z czułością i empatią, na nowo zaopiekować się swoimi potrzebami i przeprowadzić ze sobą spokojny dialog.

W trakcie spotkania rodzice zostali zapoznani z efektami konkursu plastycznego - RELACJE.

CEL - uwrażliwienie dorosłych jak ważny jest wspólny czas na relacje i budowanie bliskości, zaufania i więzi!

#TRZYMAJMYSIĘRAZEM - pedagodzy szkolni